Doğada bir çok insanın en çok korktuğu canlı türlerinden biride yılanlar dır. Bir çok insan bu yüzden doğada dolaşmak istemez. Aslında biraz bilgi bizi yıllar karşında daha cesur hale getireceği inancındayım.
İlk olarak içinizi rahatlatacak bir bilgi vermek isterim, Türkiye'deki yılanların çoğu zehirli değildir yine de canımızı oldukça yakabilir ve tedavi uygulanmazsa ciddi yaralanmalara neden olabilir bazen de nekrozdan kaynaklanan organ kayıpları söz konusu olabilir. Türkiye´de tespit edilen 53 tür yılandan 15 tanesinin zehirli, 38 tanesinin ise zehirsiz olduğunu tespit edilmiştir.
Aşağıda yer alan bilgiler çeşitli kaynaklardan yararlanılarak özetlenmiş ve buraya alınmıştır. Yararlanılan kaynaklar aşağıda belirtilmiştir...Peki ya zehirli olanlar ,
Türkiye'deki zehirli yılanların neredeyse tamamı Vipera cinsine aittir, yani engerekdir.
Engereklerin zehri kanın yapısını bozar. Bir kişi engerek tarafından ısırıldıysa ve engerek hatırı sayılır miktarda zehir enjekte ettiyse;
Bölgesel ağrı, şişme, ödem, deri renginin değişmesiortaya çıkar. Bazı durumlarda yara ve hastanın dişetlerinde kanamalar meydana gelir. Ciddi zehirlenmelerde ise dirsek ve diz üzerine geçenşişmeler veya kanamalar 2 saat içinde görünebilir.
Zehirli yılan ısırığı: Isırılan yerde nal gibi yarım ayşeklinde diş izlerinin üstünde, yanyana iki tane delici yara yer alır. Karşılıklı olan bu yara zehir dişlerine aittir. İki zehir dişi arasında ki mesafe genişse, yılanın büyük olduğunu belirtir.
YILAN SOKMALARININ BELİRTİLERİ;
Isırık çevresi kızarıp şişmeye başlar ve ağrı hissedilirse, bu yılanın zehirli olduğu anlamına gelir. Zehirli yılan sokmasında, ısırılan yerde şiddetli ağrı ve birkaç dakika içerisindeşişlik ve morarma olur. Isırılan yerde içi kanlı veya sıvı dolu keseler, deri altında kanamalar olur. Bulantı, kusma gibi sistemik belirtilerin yanı sıra çeşitli organ kanamaları ve şok gelişebilir.
Zehirsiz yılan ısırığı: Isırılan yerde sadece yarım ay şeklinde normal diş izleri vardır. Zehirsiz yılanda zehir dişleri izine rastlanmaz.
Zehir Miktarları:
Vücuda giren yılan zehirinin miktarı; zehirin şiddetine, emilen zehirin miktarına ve vücudun büyüklüğünegöre tehlike oluşturur. Isırılan yerin deri ve deri altı yağ tabakasının kalınlığı da bunda etkilidir. Yılan zehirleri en çok santral (merkezi)sistemine (beyin, beyincik ve omurilik) ve kan sistemine etkisini gösterir. Çocuklarda tehlikelidir.
Yılanların zehir miktarları yılanın boyu, zehir kesesinin büyüklüğü ile ilgilidir ama bir yılan ısırdığında zehrinin tamamını boşaltabileceği gibihiç boşaltmayabilirde. Korkmuş veya kızmış bir yılan zehrinin tamamını boşaltabilir. Yine zehrin miktarı kadar zehir şiddeti (toksisitesi) de önemlidir.
BELİRTİLER
Yılanın türüne, büyüklüğüne, hastanın yaşına, ısırılan bölgenin yerine ve derinliğine, ısırık sayısına ve enjekte edilen zehirin miktarına bağlıdır.
Lokal belirtiler:Isırılan yerde diş izleri vardır. Morarma diş izlerini gizleyebilir. 1-36 saat içinde oluşan ödem, ağrı, peteşi, ekimoz, organda fonksiyon kaybı ve ısırıktan 16-36 saat sonra nekroz oluşumu görülür. Ağrı, süratli şişme, morarma zehirli yılan ısırığını tanısında yeterlidir.
Sistemik belirtiler: Bulantı, kusma, terleme, senkop (bayılma), paralizi, hastanın ağzında metalik yadakauçuk tadı, hipotansiyon, taşikardi, aşırı tükürük salgıma, konuşma güçlüğü, görme bozukluğu, kas seğirmeleri, parastezi (gerçek dışı ve anormal duyu hissi), burun kanaması, idrar, dışkı ya da tükürükte kan, pitozis ve nöbetler görülebilir. İnsanda uyuklama, diyafram ve diğer solunum kaslarında felç, solunum durması ve ölüm olabilir.
Hemoraji, böbrek yetmezliği ve hipovelemik şok yaşamı tehdit eden reaksiyonlardır.
Zehirli yılan sokmalarında ilk yardım
Yılanın zehirsiz olduğundan emin olmadığınız her yılan sokmasında, zehirliymiş gibi tedavi uygulanmalıdır.
Eğer yılan zehirliyse veya zehirli olmadığından emin değilseniz, acilen izlenmesi gereken ilk yardım yöntemleri:
• Kişiyi güvenli bir yere götürün.
• Kişiyi sakinleştirin. Çok fazla hareket ettirmekten sakının.
• Sokmanın olduğu bölgedeki sıkı kıyafteleri ve takıları çıkartın.
• Düz bir tahta kullanarak, sokmanın olduğu yerin hareket etmemesini sağlayabilirsiniz. Sokulan bölgeyi kalpten aşağıda tutmalısınız.
• Acilen tıbbi yardım istemelisiniz.
Eğer tıbbi yardımın ulaşması 30 dakikadan önce mümkün değilse:
1. Sokulan yeri bir sabunla ve suyla yıkayın.
2. Zehirin hareketini yavaşlatmak için, sokulan yerden yaklaşık 7 cm yukarısını gevşek bir sargı bezi ile sarın. Bez sıkı olmamalıdır. Sargı, arasına bir parmak girecek kadar gevşek olmalıdır ve bantın altındaki nabız hissedilmelidir. Bant için esnek bir bandaj veya bez parçası kullanabilirsiniz.
Buradaki ilk yardımın amacı, kişiyi oluşabilecek zararlardan korumak ve yılanın zehirinin yayılmasını yavaşlatmaktır. Yılan sokmalarında YAPILMAMASI gerekenler:
• Sıkı bir bağ yapmamalısınız. Bu kan dolaşımını durdurarak, kolun veya bacağın kaybedilmesine neden olabilir.
• Isırığın olduğu yeri kesmeyin. Bu daha fazla yaralanmaya neden olabilir.
• Yaradaki zehiri emerek çıkarmaya çalışmamalısınız.
• Isırılan yere buz koymamalısınız veya diğer soğutma işlemlerini yapmamalısınız. Bu başka yaralanmalara neden olabilir.
• Elektrik şoku uygulamamalısınız. Bu zehiri nötralize etmez. Ve durumu daha da kötüleştirebilir.
• Yılanı yakalamak veya öldürmek için vakit harcamamalısınız.
YILAN ISIRMALARINDA KORUNMA ÖNLEMLERİ
Kendimizi yılanlara ısırtmamak için yapmamız gerekenleri bilirsek tatsız durumlarla karşılaşmamış oluruz.
Öncelikle yılanlar insanlara durduk yere kesinlikle saldırmazlar, tersine kaçarlar. Bu bakımdan bir yılanla karşılaştığımızda eğer kaçmıyorsa onu rahatsız etmeden yanından geçemeliyiz. Böyle bir durumda sopa ile yılanı rahatsız etmek veya taş atarak kaçırmaya çalışmak yanlıştır.
Yılanlar sağırdırlar ve duyamazlar çünkü dış ve ortakulakları bulunmaz, sadece yerdeki titreşimleri algılayabilirler, dolayısıyla normal bir yürüyüş temposuyla yürüdüğümüzde çevredeki yılanlar titreşimleri algılayacak ve kaçacaklardır ancak sessizce yürüdüğümüz takdirde bir yılanla karşılaşabiliriz ki bu durumda onu rahatsız etmezsek bize karşı her hangi bir zararı olmayacaktır.
Yılanlar; aşırı korkmadıkça, rahatsız edilmedikçe, köşeye sıkıştırılmadıkça ve üzerlerine basılmadıkçabir insanı ısırmazlar.
Yılanlar genellikle çalı altlarında ve bir yere öbek olarak yığılmış, saman, yada çalı çırpı altında saklandıklarından çalı ararken dikkatli olmalı ve bu gibi yerlere çıplak elimizi sokmamalıyız. Önce bir sopa ile çalılarda gürültü yaparak yılanın kaçmasını sağlamalıyız.
Bulunduğumuz ortamdaki kaya ve kütükleri asla kaldırmamalıyız. Eğer kaldırmamız gerekirse kütüğü ileri doğru yuvarlamak yerine ilerisinden tutup kendimize doğru çekmeliyiz. Böylelikle yılan bize doğru değil, ileri doğru kaçacaktır.
Harabe, mezarlık ya da terk edilmiş kulübe gibi yerlere girerken çok dikkatli olmalı bu ve bu gibi yerlerde yılanların bulunabileceği düşünülmelidir.
Taşlık, kayalık ve çalılık gibi yerler yılanların sıkça bulunduğu ve bulunmaktan hoşlandığı yerlerdir.
Yılanlar dişlerini bir ayakkabıya ya da kalın bir kot pantolona batıramazlar dolayısıyla bu gibi yerlerde bu tür ayakkabı ve pantolonla dolaşanlar emniyette olacaklardır.
Isıran yılan öldürüldüğünde, kuyruğundan tutarak taşınır. Yılanın cinsinin teşhisi hakkında bilgi verir.
Bütün bunların dışında zararsız çok sayıda yılanın olduğu bilinmektedir. Bu bakımdan bulunduğunuz bölgede rastlanan yılan türleri hakkında önceden bilgi sahibi olmalısınız.
Zehirli yılanlar genellikle güneşin battığı ve doğduğu alacakaranlık saatlerinde ve gece avlanırlar ve bu saatlerde ortaya çıkarlar, ateş için odun toplama işi bu saatlere bırakılmamalıdır.
Yerde gördüğümüz delikler genellikle tarla faresi, köstebek gibi hayvanların açtığı deliklerdir ancak yılanlar da bu deliklere girip kemirgenleri yedikten sonra saklanmak amacıyla kullanabilirler.
Ne olursa olsun zehirli veya zehirsiz hiç bir yılanı öldürmemeliyiz! Birçok yılan Türkiye'de koruma altındadır ayrıcakemirgenleri yiyerek sayılarının artmasına engel olduklarından faydalıdırlar.
ÖNEMLİ NOT;
Yılanların insanlarla ilişkileri ve faydaları:
Maalesef insanlarda yılanlara karşı korkunç bir nefret ve ön yargı vardır. Masallar, efsaneler, deyimler hep yılan düşmanlığı üzerine kuruludur. Oysa bilinenin aksine yılanlar insanlar için son derece faydalı hayvanlardır.
Tarımda, bağ, bahçe ve tarlalarda bulunan köstebek, tarla faresi gibi zararlı kemirgenleri yiyerek beslendiğinden, tarıma faydası dokunmakta ve bir çok biliçli ziraatçi tarafından yılanlar korunmaktadır. Bir farenin bir defada 10 yavru doğurduğunu ve yavruların bir aylık olunca doğurabilecek olgunluğa geldiğini düşünürsek, bir fare ve onun neslinden yılda yaklaşık 15.000
fare üreyecektir ve her gün bir fare yiyen yılanın faydası daha iyi anlaşılacaktır. Tarlalarındaki yılanları öldüren veya ticari maksatlarla yurtdışına satan kişiler, büyük zararlara uğramış tarlaları fareler tarafından telef edilmiştir. Yurtdışında bir çok yerde fare ve diğer kemirgenlerle mücadele etmek için yılanlar kullanılmaktadır.
Özellikle Türkiye’deki yılanlar söylenenlerin aksine uysal hayvanlardır ve insanlardan kaçarlar, üzerlerine basmadıkça (ki ayakkabısı olan ve uzun pantolon giymiş birine dişlerini batıramaz) veya bir köşeye kıstırıp rahatsız etmedikçe insanları ısırmazlar. Bu bakımdan onları öldürmek yerine üzerlerine basmamaya dikkat göstermek daha insani bir hareket olacaktır.
BİRKAÇ ZEHİRLİ TÜR
"Baran Engereği" denmesinin nedeni Prof. Dr. İbrahim Baran'dan (herpetolog) dolayı. Şimdiye kadar yapılan çalışmalar bu türün sadece Türkiye'de bulunduğunu gösteriyor. Bu nedenle endemik bir tür. Sırt bölgesinin rengi genel olarak siyah ya da grimsi kahverengi. Kuyruk ucu sarımsı. Bazen sırt biraz açık renkli olur. Bu halde benekler zikzaklı olur. Genel olarak küçük kemiriciler, kertenkeleler ve çeşitli omurgasız hayvanlarla beslenirler. Kemiricilerle beslendikleri için yararlıdırlar. Boyları 55 cm kadar olur.
Habitat: Kısa boylu bitkilerin altında, taşlık yerlerde yaşarlar. Yüksekliği 400 metreye (bilinen) kadar olan yerlerde bulunabilirler.
Türkiye'deki Dağılım: Sakarya'da, Torosların Silifke civarındaki yerlerde habitatın uygun olduğu alanlarda dağılım gösterirler.
Not: Zehirli olan bu tür çok fazla avlandığından ve dar bir alanda yayılış gösterdiklerinden için soyları tehlike altındadır.
 |
Koca engerek, engerekgiller (Viperidae) familyasından bir engerek
http://www.veterinerklinik.com/tr/index.php?option=com_content&view=article&id=118:ylanlar-squamata-serpentes&catid=40:pet-hayvanlar&Itemid=57,http://cendam.blogcu.com/turkiyede-yasiyan-zehirli-zehirsiz-yilan-turleri/10795240,http://www.lokman-hekim.net/ilkyardim/yilan-sokmalari.asp,
|
.jpg)
